این روزها نفسهای تهران به شماره افتاده است

باغات بزرگ متعددی با شروع فرآیند تراکم فروشی به برجهای مرتفع در شمال تهران تبدیل شدند که باعث تخریب گسترده محیط زیست شهر تهران بخصوص شمیران شد. بنا بر آمارهای موجود از آن زمان تا به حال حدود ۵۰۰۰ هکتار از باغات تهران از بین رفته است. موضوعی که امروز با وجود تصاویر هوایی قابل ارزیابی دقیق است. تخریب گسترده و سازمان یافته باغات از زمان اختراع «برج باغ» در سال ۱۳۸۳ آغاز شد. تا قبل از آن تخریب باغات به طور موردی انجام می شد. پس از ظهور پدیدهای با نام «برج باغ»، باغات در روز روشن و بدون حمایت نهادهای مختلف به طور گسترده تخریب شدند. برج باغ علاوه بر اینکه به حیات باغات شهر تهران خاتمه داد، شهرسازی را نیز کریهتر از گذشته کرد و باعث شد که برجهایی با ارتفاع ۳۰ متر و بیشتر در کنار بناهای کمتر از ۵ طبقه به صورت پراکنده رویش کند و بر سر همسایگان و درختانی که قرار بود حفظ شوند سایه بیفکند.

مقررات حاکم بر باغات، پیش از اختراع برج باغ

شورای عالی شهرسازی و معماری ایران در تاریخ ۱۳۶۲/۱/۲۲ ضوابط و مقررات شهرسازی مربوط به نحوه افراز و تفکیک باغات و مزارع واقع در محدوده شهری را تصویب کرد. بر طبق ماده ۳ این مصوبه حداقل مساحت تفکیک باغات شهری ۲۰۰۰ متر مربع و حداکثر سطح اشغال ۱۰ درصد تعیین شد. حداکثر تراکم ساختمانی مجاز نیز ۲۰ درصد در حداکثر ۲ طبقه بر روی زیرزمین تعیین گردید. پس از تصویب قانون زمین شهری در سال ۱۳۶۶ و در اجرای ماده ۱۴ آن وزارت مسکن و شهرسازی در سال ۱۳۷۳ دستورالعملی تحت عنوان دستورالعمل اجرایی ماده ۱۴ قانون زمین شهری تهیه و ابلاغ کرد.

ماده ۱ لایحه حفظ و گسترش فضای سبز چنین مقرر کرده بود: به منظور حفظ و گسترش فضای سبز و جلوگیری از قطع بی‌رویه درختان قطع هر نوع درخت در معابر، میادین، بزرگراه‌ها و پارک‌ها، باغات و محل‌هایی که به صورت باغ شناخته شوند در محدوده قانونی و حریم شهرها بودن اجازه شهرداری ممنوع است. ضوابط مربوط به چگونگی اجرای این ماده پس از تهیه توسط شهرداری و تصویب شورای شهر قابل اجرا است.

نتایج بررسی‌هایی که گروهی از کارشناسان محیط‌زیست و شهرسازی انجام داده‌اند نشان می‌دهد: از مجموع ۱۴ هزار هکتار مساحت اراضی سبز و باغات تهران، حدود ۸ هزار هکتار باقی مانده است که سهم زمین‌های باغی فقط ۱۲۰۰ هکتار یعنی معادل کمتر از ۲ درصد مساحت پایتخت برآورد می‌شود ضمن اینکه با روند پرشتاب ساخت «برج‌باغ» در سال‌های اخیر، احتمال می‌رود همین عرصه محدود قابل حفاظت، سریع‌تر از گذشته تخریب و محو شود.برای دانلود کامل فایل اینجا را کلیک کنید.